سوال: در روايتي است؛ امام صادق مي‌فرمايد: آن گروه كه قائم هنگام قيام خويش با او كار مي‌كنند، نجيبان، قاضيان، حاكمان شرع، فقيهان و دين شناساني هستند كه (بركت و) مسحه الهي يافته‌اند؛ به گونه‌اي كه هيچ حكمي بر آنان اشتباه نمي‌شود. خواستم بدانم مسحه الهي چيست؟ كيفيتش‌ به چه صورت است؟ چگونه‌ نصيب‌ انسان مي‌شود؟

پاسخ اجمالی

سید بن طاوس در روایتی مفصل از امام صادق (سلام الله علیه) مشخصات 313 نفر از یاران برجسته امام عصر(سلام الله علیه) در عصر ظهور را بیان می‌کند که در پایان می‌فرماید: «اين عده‏اى كه قائم‏ در ميان آنها مى‏آيد از نجباء، قضات، حکام و فقهای در دین هستند كه امام قائم بر بطون و ظهور (شکم و کمر) آنها دست می‌کشد و هيچ حكمى بر آنها مشكل نمي‌شود». بنابراین ترجمه‌ای که پرسشگر گرامی درمتن سوال آورده است، دقیق نیست.

پاسخ تفصیلی

سید بن طاووس روایتی از ابی بصیر از امام صادق (سلام الله علیه) نقل می‌کند که امام، مشخصات 313 نفر از یاران برجسته حضرت مهدی را بیان می‌کند که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) آن را برای امیر مومنان (سلام الله علیه) بیان کرده است.

امام صادق (سلام الله علیه) به نویسنده‌ای که در آن مجلس بود، فرمود: این را برای ابی بصیر بنویس

«بسم الله الرحمن الرحیم* اين خلاصه قول پيغمبر است كه بر على بن ابى طالب املاء فرموده و نام و نشان اصحاب موافق قائم را كه هنوز در دنيا نيامده‏اند براى آن حضرت بيان نموده است، اصحاب قائم در آن سالى كه امر خدا در آن ظاهر مى‏شود و صوتى شنيده خواهد شد همه در يك شب روانه مكّه خواهند شد، اصحاب قائم همه از نجباء و فقهاء و حكّام و عابدين و مرابط و سيّاحين مي‌باشند ...».

حدیث مفصل است و ما از بیان همه آن و نیز بررسی سندی و اعتبار آن صرف نظر می‌کنیم.

در پایان حدیث آمده است که ابو بصير به امام صادق(سلام الله علیه) گفت: فدايت شوم غير از اين عدّه (یعنی علاوه بر این 313 نفری که از یاران برجسته هستند) در روى زمين مؤمنى نخواهد بود؟ امام فرمود: «بَلَى وَ لَكِنْ هَذِهِ الْعِدَّةُ الَّتِي يُخْرِجُ اللَّهُ فِيهَا الْقَائِمَ‏ هُمُ النُّجَبَاءُ وَ الْقُضَاةُ وَ الْحُكَّامُ وَ الْفُقَهَاءُ فِي الدِّينِ يَمْسَحُ بُطُونَهُمْ وَ ظُهُورَهُمْ فَلَا يَشْتَبِهُ عَلَيْهِمْ حُكْمٌ»[1] ؛ «چرا (غیر از اینها هم مومنانی هستند) اما اين عده‏اى كه قائم‏ در ميان آنها مى‏آيد از نجباء، قضات، حکام و فقهای در دین هستند كه امام قائم بر بطون و ظهور یعنی بر شکم و کمر آنها دست می‌کشد و هيچ حكمى بر آنها مشكل نمي‌شود».

بنابراین در متن روایت، از مسحه الهی و برکت خداوندی سخنی به میان نیامده است و بلکه آمده است که امام عصر بعد از ظهور، این 313 نفر از برجستگان را مسح می‌کند که می‌توان گفت همان هیأت حاکمه و بدنه اصلی حکومت هستند و بقیه جامعه نیز مومنان الهی و بندگان شایسته هستند و اینگونه نیست که امام زمان در عصر ظهور فقط 313 نفر یار دارد.

[1]. ابن طاووس، على بن موسى، الملاحم و الفتن، ترجمه با عنوان(الملاحم و الفتن، يا فتنه و آشوبهاى آخر الزمان)، مترجم: محمد جواد نجفی، تهران، السلامیه چاپ اول، بى تا، تعداد اصحاب قائم، فصل 32، ص200. طبرى آملى، محمد بن جرير بن رستم، دلائل الإمامة، قم، بعثت، چاپ اول، 1413ق، ص562.