سؤال: آيا آخرین داستان کتاب داستان و راستان (داستان تسبيح فاطمه زهرا)‌ معتبر است؟

یکی از ذکرهایی که در روایات بر استمرار آن تاکید فراوان شده است، تسبیح فاطمه زهرا -سلام الله علیها- می باشد که در کتاب های معتبر روایی آمده است. از جمله برقی در «المحاسن»[1]؛ حمیری در «قرب الاسناد»[2] ؛ کلینی در «کافی»[3] ؛ ابن قولویه در «کامل الزیارات»[4] و شیخ صدوق در «من لا یحضره الفقیه»[5] ؛ «علل الشرایع»[6] ؛ «ثواب الاعمال»[7] و ... و نیز دیگر بزرگان شیعه در کتاب های خود با سندهای معتبر آورده اند.

بنابراین اصل تسبیح فاطمه زهرا –سلام الله علیها- که گفتن 34 مرتبه «الله اکبر»، 33 مرتبه «الحمد لله» و 33 مرتبه «سبحان الله» بعد از هر نماز با چندین سند معتبر در کتاب های دست اول و معتبر شیعه و اهل سنت آمده است.

اما داستان تسبیح حضرت زهرا -سلام الله علیها-

شيخ صدوق رحمه اللَّه روايت كرده كه حضرت على عليه السّلام به مردى از بنى سعد فرمود:

«بگذار تا قصّه‏اى در باره خودم و فاطمه برايت بگويم: فاطمه همسر من در ميان خانواده رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم از محبوب ترين افراد بود، او با مشك به قدرى آب مى‏آورد كه اثر آن در سينه‏اش به جاى مانده بود، و به قدرى با آسيا كار مى‏كرد كه دست هايش پينه بسته بود، و به قدرى خانه را جارو مى‏كرد كه گرد و غبار بر لباس هايش مى‏نشست، و به قدرى در زير ديگ آتش مى‏افروخت كه لباس هايش سياه و چركين مى‏شد، و او به سبب اين كارها دچار زحمت و رنج شديدى شده بود. يك روز به فاطمه گفتم: كاش نزد پيامبر مى‏رفتى و از آن حضرت تقاضا مى‏كردى كه خادمى برايت در نظر بگيرد تا در كارهاى خانه به تو كمك نمايد. هنگامى كه فاطمه براى بيان اين تقاضا به حضور پيامبر رفت ديد كه عده‏اى در اطراف پيامبر نشسته و با او مشغول گفتگو هستند و لذا خجالت كشيد و مراجعت نمود، پيامبر از اين عمل فاطمه متوجه شد كه فاطمه براى حاجتى نزد او آمده، فرداى آن روز صبح زود، در حالى كه ما هنوز در بستر بوديم به خانه ما آمد و از پشت در گفت: السلام عليكم. ما سكوت كرديم زيرا به دليل وضع مان حيا داشتيم كه با پيامبر روبرو شويم، رسول خدا براى دومين بار گفت: السلام عليكم. و ما باز هم سكوت كرديم. وقتى مرتبه سوم گفت: السلام عليكم، ترسيدم كه اگر جواب نگوييم مراجعت نمايد پاسخ ايشان را داده و گفتم: و عليك السلام يا رسول اللَّه! وارد شويد. وقتى پيامبر وارد شد خطاب به فاطمه گفت: چه حاجتى داشتى كه ديروز به نزد من آمدى؟ من پيشدستى كردم- زيرا فاطمه از شرم سر خود را زير لحاف كرده بود- و گفتم: فاطمه به قدرى مشك آب آورده كه اثر آن بر سينه‏اش مانده است، و به قدرى آسيا كرده كه دست هايش پينه بسته، و به قدرى جارو كرده كه گرد و خاك لباس هايش را غبار آلود نموده، و به قدرى در زير ديگ آتش افروخته كه لباس هايش سياه و چرك شده است، و به دليل اين مشقّتى كه او متحمّل مى‏شود، من به او گفتم كه نزد شما بيايد و خادمى مطالبه نمايد تا در اين گونه كارها ياور او باشد. پيامبر فرمود: آيا بهتر نيست چيزى به شما تعليم نمايم كه از خادم براى شما بهتر باشد، پس هر گاه خواستيد بخوابيد سى و سه مرتبه «سبحان اللَّه» و سى و سه مرتبه «الحمد للَّه» و سى‏ و چهار مرتبه «اللَّه‏ اكبر» بگوييد.[8]

مضمون این روایت در «مسند احمد»[9] ؛ «سنن ابی داوود»[10] ؛ «مجمع الزوائد»[11] ؛ «نظم درر السمطین»[12] و ...[13] از کتاب های اهل سنت نیز آمده است.

سند حدیث:

شیخ صدوق این روایت را از راویان اهل سنت نقل کرده است و با توجه به اینکه اصل تسبیحات فاطمه زهرا –سلام الله علیها- از طریق شیعه و سنی از رسول خدا –صلی الله علیه و آله و سلم- نقل شده است؛ می توان گفت مضمون داستان و راستان شهید مطهری مورد قبول شیعه و اهل سنت می باشد.

[1] . برقى، احمد؛ المحاسن، قم،  دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، 1371 هـ.ق، ج1، ص36، باب29 و ج2، باب31.

[2] . حميرى، عبد الله؛ قرب الإسناد، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، 1413 هـ.ق، ص4، حدیث11.

[3] . كلينى، محمد؛ الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407 هـ.ق، ج2، ص500 و ج3، ص342 با 12حدیث.

[4] . ابن قولويه، جعفر؛ كامل الزيارات، نجف اشرف،  دار المرتضویه، چاپ اول، 1356هـ.ش، ص214و 238.

[5] . ابن بابويه، محمد؛ من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413 هـ.ق، ج1، ص320.

[6] ابن بابويه، محمد؛ علل الشرائع،  قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385هـ.ش ، ج‏2، ص366، باب 88، حدیث1.

[7] . ابن بابويه، محمد؛ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دارالشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406 هـ.ق، ص163.

[8] . ابن بابويه، محمد؛ علل الشرائع،  قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385هـ.ش ، ج‏2، ص366، باب 88، حدیث1.

[9] . ابن حنبل، احمد؛ مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی تا، ج1، ص153.

[10] . سجستانی، سلیمان؛ سنن ابی داوود، بیروت، دارالفکر، چاپ اول، 1410هـ.ق، ج2، ص29و ص489.

[11] . هیثمی، نور الدین؛ مجمع الزوائد و منبع الفوائد، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1408هـ.ق، ج10، ص146.

[12] . زرندی حنفی ، جمال الدین یوسف؛ نظم درر السمطین، بی جا، مکتبه امیر المومنین، چاپ اول، 1377هـ.ق، ص193.

[13] . رک: المعجم الاوسط طبرانی؛ منتخب مسند عبد بن حمید؛ کنز العمال متقی هندی و ... .