اهل بيت پيامبر را بهتر بشناسيم

قابل توجه اونايي که به اسم برادري اسلامي در وبلاگشون حقايق رو منحرف مي کنن و مي گن اگه حضرت علي عموزاده پيامبره پس بايد بقيه نيز جزو اهل بيت بشن

مي گيم امام حسن و حسين چي اونا هم نمي توننن جزو اهل بيت پيامبر باشن اما زناشون مي تونن پس چرا در مباهله زنان پيامبر نرفتند

اهلبيت-عليهم السلام- در قرآن

مقدمه

عترت طاهرين ـ عليهم السلام ـ بر اساس آيات قرآن و حديث متواتر ثقلين، همتاي قرآن بوده، و تمسک به يکي از آن دو، بدون ديگري، مساوي با ترک هر دو ثِقل است و دستيابي به دين کامل، تمسک به هر دو ثِقل است. قرآن و عترت، عصاره نبوت و تداوم بخش رسالت هستند که هدايت بشر را تا قيامت تضمين مي‎کنند.[1]

قرآن، اسلام مکتوب است و اهل بيت اسلام ناطق.

قرآن، راه است و اهل بيت، رهبر.

قرآن، قانون است و اهل بيت قانون‎شناس و مجري قانون.

قرآن مشعل است و امام، مشعل‎دار و قرآن ، کتاب حکمت است و اهل بيت الگوي حکمت.

در اين تحقيق، به اين موضوع بررسي مي‎شود که آيا اهل بيت ـ عليهم السلام ـ و ويژگيهاي آنها در قرآن بيان شده است؟

درباره اين موضوع بايد گفته شود که کلمه «اهل بيت» در قرآن در سه آيه آمده است. آيه اول: سورة قصص آية 12، «هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى أَهْلِ بَيْتٍ يَکْفُلُونَهُ لَکُمْ» اين آيه اشاره به قصد حضرت موسي ـ عليه السّلام ـ دارد، زماني که طفل صغيري بوده و شير هيچ دايه‎اي را در کاخ فرعون قبول نمي‎کرد. خواهر موسي به آنها گفت: «آيا مايليد که من شما را بر خانواده‎اي که دايه و پرستار اين طفل شوند؛ راهنمايي کنم».

اهل بيت در اين آيه داراي هيچ ابهامي نيست چون آن کسي که درخانواده داية و پرستار طفل است؛ مادر خانواده است.

آية دوم، در سوره دهر آية 73 آمده است که: «قالُوا أَ تَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ عَلَيْکُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ» بعد از آنکه خداوند، بشارت داشتن فرزند را به ساره همسر حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ داده است او به خاطر پيري خود و همسرش متعجب شده و فرشتگان به او گفته‎اند: «آيا از کار خدا متعجب هستي که رحمت و برکات خداوند مخصوص شما اهل بيت رسالت است».

اهل بيت در اين آيه نيز داراي هيچ ابهامي نيست و شامل خاندان وخانواده حضرت ابراهيم ـ عليه السّلام ـ است.

آية سوم: در سورة‌احزاب آية 33 آمده است که: «إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَکُمْ تَطْهِيراً» «براستي که خداوند، مي‎خواهد پليدي را از شما اهل بيت بزدايد و کاملاً پاک و پيراسته‎تان نمايد».

با بررسي و تفسير و شأن نزول و سياق آيات فوق، در مي‎يابيم که در دو آية اول، مراد از «اهل بيت» مشخص بوده و داراي هيچ ابهامي نيست. اما با بررسي سياق آيه سوم و شأن نزول آن مي‎توان فهميد که اين آيه در مقام بيان مسئله مهمي درباره «اهل بيت» است. براي بررسي اين آيه، چند نکته را بايد مورد توجّه قرار داد:

نکته اول: آية «تطهير» داراي سه تأکيد است.

الف. حرف «انّ» که در پي آن «ماي» حصر آمده و دلالت دارد که طهارت منحصر در اهل بيت است.

ب. «لام» تأکيد که بر سر کلمه «يذهب» آمده تا از ازاله کامل تمام گناهان ومعاصي از اهل بيت پرده بردارد.

ج. جمله «يطهرکم تطهيرا» که در آخر اين آيه آمده تا بفهماند، طهارت براي اهل بيت، کامل و بدور از هرگونه شائبه و شبهه است.[2]

اين سه تأکيد نشان مي‎دهد که «اهل بيت» خانواده عادي و معمولي نيستند و داراي خصوصيات منحصر بفرد مي‎باشند.

نکته دوم: ارادة خداوند در جملة «انما يريد الله...» بر فعل او، يعني «اذهاب رجس»، و «تطهير» تعلق گرفته و چنين اراده‎اي جز اراده‎ي تکويني نيست چرا که ارادة تشريعي به فعل ديگران تعلق خواهد گرفت نه به فعل صاحب اراده، همچنين سياق آيه در مقام مدح و ستايش اهل بيت است و اگر اين اراده تشريعي بود؛ مختص به گروه خاصي نبود و اين مدح و ستايش نيز موردي نداشت.

نکته سوم: با ملاحظه موارد استعمال لفظ «رجس» در قرآن (مائده، آية 90؛ انعام، 125؛ يونس، 100) مي‎توان گفت: اين لفظ هم شامل پليدي محسوس و ظاهري مي‎شود و هم شامل آلودگي معنوي و نامحسوس.[3] و شکي نيست که مقصود «رجس» در آية تطهير ( که با الف و لام نيز آمده) شامل تمام گناهان مي‎شود.[4]

نکته چهارم: علماء اهل تسنن با توجه به معناي لغوي «اهل بيت»، آيه‎ را به خانواده و همسران پيامبر تفسير مي‎کنند.[5] اما در پاسخ بايد گفت که درست است. در کتابهاي لغت، کلمه «اهل بيت» به معناي اهل خانواده (اعم از پدر، مادر، فرزندان و...) و خاندان آمده است.[6] اما سياق آيه تطهير نشان مي‎دهد که «اهل بيت» در اين آيه افراد خاص از خانواده هستند و شامل همسران پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‎شود چون اگر شامل آنها مي‎شد لازم بود ضمير «عنکم» که مذکر است به «عنکنّ» تبديل شود.[7] علاوه بر آن روايات که تبيين کننده مجهولات و تأويل کننده متشابهات قرآن هستند؛ استفاده مي‎شود.

که در اين قسمت از آيه (مانند بعضي از آيات) جداگانه نازل شده است و به هنگام جمع‎آوري آيات قرآن، در کنار اين آيات قرار گرفته است.[8] و روايات بوضوح، مصداق «اهل بيت» در اين آيه را بيان کردند. طبري[9] در تفسير خود «17» حديث و جلال الدين سيوطي،[10] در الدر المنثور، «14» حديث را نقل نموده‎اند که سند همه آنها به صحابه و تابعين (همچون: ابوسعيد خدري، انس بن مالک، ابواسحاق، ابوهريره، ابو حمراء، سعد بن وقاص، علي بن حسين، عايشه، ابن عباس و...» منتهي مي‎گردد.

بر طبق اين احاديث، پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ کساء يا عباء بر سر پنج تن (پيامبر، علي، فاطمه،‌حسن و حسين ـ عليهم السلام ـ ) افکند و ام سلمه که قصد ورود به آن را داشت؛ منع نمود و اين جمله را فرمود: «خدايا! اينان اهل بيت من مي‎باشند، پروردگارا! پليدي را از آنها دور ساز».[11]

آيات زيادي در شأن و منزلت «اهل بيت» نازل شده است تا جايي که ابن عباس روايت کرده که درباره علي ـ عليه السّلام ـ به تنهايي، سيصد آيه نازل شده است.[12] و برخي ديگر گفته‎اند: که ربع آيات قرآن در مورد اهل بيت مي‎باشند[13]. و از باب نمونه «60» آيه را با شأن نزول ذکر کرده‎اند که به اعتراف بزرگان اهل سنت درباره اهل بيت نازل شده است.

در اين جا به نمونه‎هايي از آيات که شيعه و سني در آن اتفاق نظر دارند که درباره اهل بيت نازل شده را ذکر مي‎نمائيم:

1. آية مودّت: خداوند متعال مي‎فرمايد: «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى»[14]

«به مردم بگو! براي تبليغ و رسالت، پاداش از شما نمي‎خواهم؛ مگر مودت و دوستي خويشانم».

صحيح مسلم و صحيح بخاري و مسند احمد بن حنبل و تفسير ثعلبي همگي از ابن عباس نقل کرده‎اند که وقتي اين آيه نازل شده مسلمانان از پيامبر سئوال کردند؛ اقرباي شما چه کساني هستند؟ پيامبر فرمود: آنها علي و فاطمه و دو فرزندانشان (حسن و حسين) هستند.[15]

2. آية ‌مباهله: خداوند در سورة نساء آية 47 مي‎فرمايد: «فَمَنْ حَاجَّکَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِسائَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ...»[16]

پس هرکس با تو در مقام مجادله برآيد درباره عيسي، بعد از آنکه بوحي خدا بر احوال او آگاهي يافتي با او بگو: بيائيد و ما و شما با فرزندان و زنان خود به مباهله برخيزيم...».

مفسرين شيعه و سني اتفاق نظر دارند که لفظ «ابنائنا» اشاره به امام حسن و امام حسين و لفظ «نسائنا و انفسنا» به ترتيب به فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ و حضرت علي ـ عليه السّلام ـ شامل مي‎شود. مسلم و ترمذي در کتابهاي خود در باب فضايل علي ـ عليه السّلام ـ از سعيد بن وقاص روايت کرده‎اند: وقتي که اين آيه نازل شده پيامبر، علي و فاطمه و حسن و حسين را فراخواند و سپس فرمود: خداوندا، اينان اهل من مي‎باشند.[17]

3. آيه کلمات: قرآن، داستان توبه حضرت آدم را چنين بيان مي‎کند:‌«فتلقيّ آدم من ربّهِ کلماتٍ فتاب عليه انه هو التراب الرحيم»[18] حضرت آدم از پروردگارش کلماتي را فراگرفت پس توبه او را پذيرفت، همانا خداوند توبه پذير و مهربان است.

جلال الدين سيوطي در تفسير «الدر المنثور» در ذيل همين آيه از ابن عباس روايت کرده که گفت از رسول خدا درباره کلمات که حضرت آدم از خداوند دريافت کرد و موجب پذيرش توبه شد سئوال کردم، پيامبر فرمود: «حضرت آدم به حق محمد و علي و فاطمه و حسن و حسين از خداوند طلب بخشش کرد و خداوند هم پذيرفت».[19]

4. آياتي که در شأن اهل بيت به خصوص درباره حضرت علي ـ عليه السّلام ـ نازل شده : آياتي که در شأن اهل بيت به خصوص درباره حضرت علي ـ عليه السّلام ـ نازل شده، بسيار زياداست ما براي اختصار فقط به آدرس سوره‎ها و آيات اکتفا مي‎کنيم:[20]

· آيه سقاية الحاج (توبه، 19)،

· آيه صالح المؤمنين (تحريم، 4)،

· آية حکمت (بقره، 269)،

· آية بينه (هود، 17)،

· آية صد يقول (حديد، 19)،

· آية نور (حديد، 28)،

· آية انذار (شعراء، 214)،

· آيه مرج البحرين (الرحمن، 19 ـ 22)،

· آية نجوي (مجادله، 12)،

· آية سابقون (واقعه، 10 ـ 11)،

· آية محبت (مريم، 96؛ مائده، 54)،

· آية انفاق (بقره، 274)،

· آيه حبل الله (ال عمران، 103)،

· آية راسخان در علم (ال عمران، 7)،

· آية ولايت (مائده، 55)،

· آية علم الکتاب (رعد، 13)،

· اهل الذکر (نحل، 43)،

· و... .

گوشه‎هاي از شأن و منزلت اهل بيت را در قرآن به رشته تحرير در آوردم و هيچ کس را قادر به انکار اين آيات نيست، و تمام فرق مسلمين اعم از شيعه وسني به اين واقعيت اعتراف دارند که اهل بيت(عليهم السلام) حلقه ناگسستني قرآن هستند و قرآن بدون اهل بيت و اهل بيت بدون قرآن، نمي‎توانند اين کشتي پرتلاطم هدايت را به مقصد برسانند. اميدواريم بتوانيم با تمسک به قران و تبعيت از اهل بيت عصمت و طهارت(عليهم السلام) ،در صراط مستقيم را مسي تکامل و سعادت را بپيماييم«انشاءالله» ..

پاورقی ها :

[1] . تفسير تسنيم، حضرت آيت الله جوادي آملي، انتشارات اسراء، چ 1، قم، 1379، ج 1، ص 132.

[2] . اهل بيت رهبران الهي، محمد کاظم، محمد جواد، انتشارات عاشورا، قم، چ 1، 1374، ص 17.

[3] . ره توشه راهيان نور، ويژه محرم 1377، انتشارات دفتر تبليغات حوزه علميه قم، مقاله سيماي اهل بيت در قرآن و سنت، عبدالرحيم سليماني، ص 35.

[4] . تفسير نمونه، حضرت آيت الله مکارم شيرازي و همکاران (دار الکتب الاسلاميه، تهران، چ 11، 1371، ج 17، ص 195.

[5] . تفسير الدر المنثور، سيوطي، ج 5، ص 196.

[6] . مفردات راغب اصفهاني، تهران، مکتب مرتضويه، ذيل.

[7] . تفسير الميزان، علامه طباطبايي،‌انتشارات اسراء، قم، 1364، ج 16، ص 484.

[8] . همان.

[9] . تفسير طبري، محمد بن جرير طبري، ج 2، ص 5 ـ 7، انتشارات موسسه رسالت، بيروت، 1415ق.

[10] . تفسير الدر المنثور، جلال الدين سيوطي، ج5، ص 199، قم منشورات کتابخانه مرعشي، 1404 ق.

[11] . رک: اهل بيت در کتاب وسنت، محمد ري شهري، دار الحديث تهران، چ1، ص 35، و رک: شواهد التنزيل، حفطايي، ج 2، ص 25، بيروت، موسسه علمي للمطبوعات، 1393 ق.

[12] . الصواعق المحرقه، حيثمي، فصل 3، باب 9، ص 76، مکتبة القاهره، چاپ مصر، 1312.

[13] . المراجعات، ص 48.

[14] . شوري، آية 23.

[15] . رک: اهل بيت در کتاب و سنت، ري شهري، ص 40؛ رک: و دلائل الصدق، حسن بن محمد مظفر، ج 2، ص 119، انتشارات بصيرت، قم، 1395ق.

[16] . آل عمران، آية 6.

[17] . دلائل الصدق، همان، ج2 ، ص 135.

[18] . بقره، 37.

[19] . تفسير در المنثور، سيوطي، ج 1، ذيل آيه.

[20] . تفسير نور الثّقلين، عروس حويزي، و تفسير بحراني، سيدهاشم بحراني، و تفسير الدر المنثور، جلال الدين سيوطي و تفسير نمونه، مکارم شيرازي و تفسير الميزان، علامه طباطبايي، ذيل آيات فوق.